Het is weer zover, jullie hebben knallende ruzie en je partner doet alles behalve wat jij nodig hebt.

In een gezonde relatie is het van belang dat  partners elkaar emotioneel kunnen bereiken. Dat ze er voor elkaar zijn als ze elkaar nodig hebben. Maar wat als je helemaal niet weet wat je partner nodig heeft? Sterker nog... je weet zelf niet eens wat je nodig hebt. Tja, dan wordt het een hele uitdaging tussen jullie. Nu vraag je je natuurlijk af hoe het dan wel moet?!... Dit heb je echter al geleerd vanaf het moment van je geboorte. Ben jij je daar bewust van?

Ben jij veilig of onveilig gehecht als kind?

De mens heeft een aangeboren neiging om te verbinden. Psycholoog John Bowlby ontdekte in de jaren '60 hoe belangrijk de relatie van een kind met zijn ouders is met zijn bekende hechtingstheorie. Deze heeft namelijk grote invloed op de ontwikkeling van een kind. Zowel sociaal, emotioneel als cognitief én in het volwassen leven in relaties. Ervan uitgaande dat je ouders de beste intenties hadden en zelf ook zijn beïnvloed door hun eigen opvoeding en levenservaringen. Ga de volgende stellingen eens voor jezelf na in relatie met je ouders;

• Voelde jij je veilig of juist onveilig?
• Heb jij je als kind geliefd of te veel gevoeld?
• Mocht je ontdekken en weer terugvallen of stond je er alleen voor?
• Waren ze er voor jou op cruciale momenten of ben je vaak teleurgesteld?

Het is allemaal bepalend hoe je groeit als mens. En die groei en hechting neem je mee in je relatie(s). Het heeft je letterlijk gevormd.

60 tot 70% van de kinderen is veilig gehecht. 30 tot 40% van de kinderen is onveilig gehecht.

Als een kind veilig is gehecht, heeft het  geleerd dat je mag vertrouwen op je ouders. Je mag terug keren naar een veilige haven. Je voelde je serieus genomen en ze waren er voor jou als je ze nodig had. En als je pijn had of iets heftigs meemaakte, dan konden ze jou weer tot rust brengen en troosten.  Je mocht vallen en rustig weer op staan met de reikende hand van je ouders. Je voelde je geliefd en hebt het volgende geleerd;

• Je hebt geleerd op jezelf en op anderen te mogen vertrouwen
• Een goed gevoel van eigenwaarde en emoties goed kunnen reguleren
• Je kan jezelf goed redden en hebt een probleemoplossend vermogen
• Je hebt het vermogen om goed te kunnen communiceren en je inleven in een ander

Er zijn twee soorten onveilige hechting;

1. Angstig gehecht

De ouders zijn overbeschermend naar het kind en houden het kort. Hierdoor durft het kind niet meer op zichzelf te vertrouwen en is overmatig afhankelijk van de ouder. Het kind kan hierdoor niet ontwikkelen op de manier zoals het wil. Zo kan het gebeuren dat het kind juist onzeker wordt en een laag zelfbeeld ontwikkelt. Op deze manier leert het kind niet goed eigen emoties te verdragen en mist de geruststelling dat emoties ook weer gewoon over gaan.

2. Vermijdend gehecht:

De ouders wijzen het kind vaak af, zijn afstandelijk en (emotioneel) onbeschikbaar. Het kind zal zich uiteindelijk terugtrekken uit het contact, omdat het heeft geleerd dat je niet op de ouder(s) kunt vertrouwen. Er wordt niet gereageerd op de behoefte van het kind en het kind verwacht dit ook niet meer en is gestopt met aandacht vragen.  Het kind duwt de ouders van zich af en vertrouwt vooral op zichzelf.

Tot slot is er binnen de groep onveilig gehechte kinderen nog een aparte categorie, namelijk;

Gedesorganiseerd gehecht.

Deze kinderen krijgen vaak te maken met de onvoorspelbaarheid van de ouders (vaak door hun eigen onverwerkte trauma's). Soms krijgt het kind overmatig aandacht en dan wordt het weer genegeerd of in ergere situaties zelfs verwaarloosd en/of misbruikt.  De hechting raakt gedesorganiseerd als de hechtingsfiguur tegelijkertijd bron van veiligheid én van angst is. Het kind gaat dit gedrag spiegelen en kan ook onvoorspelbaar worden. Het kind heeft geen vertrouwen in zichzelf en in anderen.

Veilig gehecht?

Voor  je partner ben je liefdevol en je geniet van de intimiteit. Je bent afgestemd, echter niet voortdurend bezig met je relatie. Je hebt het vermogen om de signalen van je partner goed te lezen en bent er als hij/zij je nodig heeft. Naast het delen van je behoeften en successen, maak je ook je frustraties bespreekbaar. Je hebt respect en kan je inleven in de ander.

Angstig gehecht?

Je kunt je onzeker en/of jaloers voelen, wil de ander wel net zo graag als jij? Tevens vraag je je af of je relatie wel goed genoeg is. Nabijheid en intimiteit zijn belangrijk voor je, echter kan het je veel emotionele energie kosten om hierin te investeren. De signalen of stemmingen van je partner kun je snel op jezelf betrekken en uit balans halen. Je hebt dan sterk de behoefte aan bevestiging om gerustgesteld te worden en je veilig te voelen. 

Vermijdend

Je wilt wel nabijheid, maar ervaart dit ook snel als ongemakkelijk en houdt liever wat afstand. Het is voor jou van belang om je zelfstandig en onafhankelijk te voelen. Autonomie en vrij voelen speelt een belangrijke rol in je relatie. Je ervaart soms overweldigende gevoelens en het kan je benauwen als je partner commitment vraagt of hierover wil praten. Als de relatie te intens wordt, heb je de neiging om te verbinden en weer terug te trekken.

Gedesorganiseerd

Je kunt niet echt troost of geruststelling vinden. Zo kan het gebeuren dat je de controle over jezelf kwijt raakt en zoekende bent. Je stelt je onafhankelijk op en gelooft soms dat  je geen liefde nodig hebt. Je partner krijgt hierdoor het gevoel nooit echt een emotionele band met je te kunnen opbouwen. Je hebt moeite om relaties aan te gaan en weet soms niet hoe je moet reageren. Je bent bang om weer gekwetst te worden als je te vertrouwelijk wordt met je partner.

Belangrijk om te weten is dat ik er niet van houd om mensen in hokjes te plaatsen, echter jouw hechtingsstijl kan inzichtgevend zijn in jouw liefdesleven. Zo kun je samen onderzoeken wat jullie van elkaar nodig hebben voor een gezonde relatie.

Ben jij benieuwd welke hechtingsstijl jij hebt?  Doe de test!

Het is belangrijk dat je ten eerste bewust bent van je hechtingsstijl. Dan kun je ook beter begrijpen welke partners goed bij je passen of niet. Tevens weet je ook welke uitdagingen er kunnen zijn in jullie relatie.

Hieronder geef ik enkele tips;

1. Probeer  jezelf goed te leren kennen. Ga dus onderzoeken hoe jij reageert in bepaalde situaties en wat deze reactie wellicht met je kindertijd te maken heeft. Merk je dat de onrust te groot is of wordt en het je overneemt?  Dan is het helpend om met een therapeut jouw innerlijk kind te leren kennen. Zo leer je samen naar je onrust, onzekerheid of angst te kijken en jezelf hierin te kalmeren. Wees hierbij wel geduldig met jezelf en je partner. Het is een verandering die veel energie en oefening vraagt.
2. Als je onveilig gehecht bent, dan is het fijn dat je een partner hebt die betrouwbaar en voorspelbaar is. Iemand die graag bij je is en jouw verhaal begrijpt. Realiseer je wel dat dit veel vergt van de ander en die niet altijd weet wat jij nodig hebt. Houd hierin ook rekening met je partner, jouw reactie of impulsiviteit kan namelijk ook afschrikken.
3. Het is voor jullie relatie rustgevend als jullie direct communiceren vanuit gevoelens en behoeften. En juist dat is zo spannend als je als kind hebt ervaren dat jouw emoties er niet toe deden of er niet mochten zijn. Je bent niet gewend om je te uiten en het voelt onveilig. Om hier samen een stap in te maken is  Relatietherapie een optie. Zo gaan jullie samen leren hoe je hier op een zachte en verbindende manier naar mag kijken met elkaar. Wat hebben jullie bij die onveilige gevoelens nu van elkaar nodig?
4. Zijn jullie allebei onveilig gehecht en/of uit eerdere relatie(s) beschadigd? Dan is er een grotere uitdaging voor jullie liefde. Er zal dan vaker een conflict zijn waarbij jullie allebei in rondjes lopen en veel stress en onveiligheid ervaren. Angst voor verlating, afwijzing of onzekerheid worden dan letterlijk in je lijf herhaald. Je bent als ware weer dat kleine jongetje of meisje dat hunkert naar aandacht, maar het niet krijgt. En als je dan de mindere versie van jezelf laat zien, zal dit je partner juist afschrikken. Relatietherapie kan veel inzicht in jullie patronen geven en hoe jullie je wel veilig bij elkaar mogen voelen.

Heb je de test gedaan en ben je onveilig gehecht? No worry's, je kan je alsnog veilig hechten aan je partner, familie of vrienden. Het is namelijk wetenschappelijk bewezen dat je een andere hechtingsstijl kunt ontwikkelen. Met een dosis zelfliefde, zelfonderzoek en geduld kom je dus al een heel eind. En belangrijk, geef je ouders niet gelijk de schuld en omring je zoveel mogelijk met  veilig gehechte mensen. Veilig gehechte mensen zijn namelijk gelukkiger, hebben minder stress én onderhouden betere relaties.

Lukt het niet op eigen kracht en wordt jullie relatie er niet beter op? Kom dan gerust eens langs, ik help jullie graag om je weer veilig bij elkaar te voelen. En een boodschap van mij; heb compassie voor jezelf en wees alsjeblieft niet te streng. En nu je deze theorie weet,  zie jezelf of je partner weer even als dat kleine kindje die gekwetst is. En realiseer  dan, dat we soms naar iets verlangen, wat we nooit hebben gekregen en zo graag willen ontvangen van een liefdevolle partner...

Warme groet,

Kim Kromwijk-Lub